Nazywają Ją „Mamą”. Przyjeżdżają z całego świata, by Ją odwiedzić. Jasnogórska Maryja nieustannie co roku przyciąga rzesze pielgrzymów, którzy pragną zobaczyć jej święty wizerunek. A jest on niezwykły. Powaga i dostojność, która bije z oblicza Maryi nasuwa pytanie – który malarz potrafił tak precyzyjnie oddać charakter Postaci?

Cudowny Obraz trafia na Jasną Górę

Jak wiemy, Cudowny Obraz nie od zawsze przebywał na Jasnej Górze. Do paulińskiego klasztoru trafił najprawdopodobniej 31 sierpnia 1384 roku. Zakonnikom przekazał go książę Władysław Opolczyk. Dwa lata wcześniej książę tych samych zakonników sprowadził z Węgier. Wówczas nie było tam jeszcze klasztoru, a jedynie mały, drewniany kościółek parafialny imienia Najświętszej Maryi Panny. Z chwilą sprowadzenia paulinów Opolczyk erygował tam klasztor. W dokumencie fundacyjnym zaznaczono, że ten klasztor powstał na cześć „Najświętszej Maryi Panny Bożej Rodzicielki”.

>>> Zobacz książkę G. Górny, J. Rosikoń, "Królowa. Matka Boża z Jasnej Góry"

Namalowany na stole jadalnianym Świętej Rodziny?

Według legendy wizerunek Matki Bożej był dziełem św. Łukasza Ewangelisty. Miał go namalować na desce stołu, przy którym modliła się i spożywała posiłki Najświętsza Rodzina. Grzegorz Górny,  pisze w książce „Królowa”, że jasnogórscy kustosze przez kilka wieków przedstawiali ikonę jako autentyczną relikwię porównywalną z Całunem Turyńskim.

>>> Zobacz książkę M. Rogozińska, "Polowanie na Matkę"

Tajemnica legendy rozwiana

Dziś wciąż opowiadana jest legenda o obrazie namalowanym na deskach jadalnianego stołu św. Rodziny. Jednak teraz wiemy już dlaczego przypisuje się ten akt św. Łukaszowi. Jak czytamy w „Królowej” wynika to ze starochrześcijańskiej tradycji. Według niej Ewangelista jest autorem trzech najstarszych ikon maryjnych, które dały początek różnym rodzajom wizerunków. Twórcy ikon przez stulecia naśladowali owe typy kanoniczne, a ich dzieła nazywano ikonami św. Łukasza.

>>> Zobacz książkę W. Kurpik, "Częstochowska Hodegetria"

Jak było naprawdę?

Prawdopodobny czas i miejsce powstania jasnogórskiego wizerunku przedstawił konserwator sztuki prof. Wojciech Kurpik w książce pt. „Częstochowska Hodegetria”. Przeprowadził on najdokładniejsze badania jasnogórskiego obrazu. Cechy warsztatowe dzieła pozwalają ustalić, że pochodzi z XIII-XIV wieku z warsztatu ikonowego na Bałkanach, który znajdował się pod wpływem słynnego ośrodka sztuki sakralnej w Ochrydzie. Jak twierdzi prof. Kurpik wiele wskazuje na to, że wizerunek Maryi z Dzieciątkiem stanowił część ikonostasu.

Więcej informacji na ten temat odnajdziesz w książce „Królowa” Grzegorza Górnego i Janusza Rosikonia oraz w książce „Częstochowska Hodegetria” prof. Wojciecha Kurpika. Obie książki ukazały się nakładem Wydawnictwa Paulinianum.