3 fakty, o których prawdopodobnie nie wiesz na temat obrazu Matki Bożej Częstochowskiej

1. Lilie andegaweńskie

Powierzchnię sukni i płaszcza Maryi na obrazie Jasnogórskim stanowią złote lilie, rozłożone dość równomiernie i niezbyt gęsto. Lilie te uważane bywają za motyw heraldyczny, wprowadzony do wizerunku w XIV w., po to, by podkreślić jego związek z dynastią Andegawenów.

Z tej rodziny pochodziła św. Jadwiga, małżonka króla Polski Władysława Jagiełły. Niektóre źródła podają, że król chciał uczcić w ten sposób zmarłą żonę.
Profesor Wojciech Kurpik, autor książki Częstochowska Hodegetria stwierdza, że lilie mogły zostać domalowane, gdy ich zabrakło po zrabowaniu srebrnych blach z tła, zdobiących poprzednio wizerunek. W tamtym okresie nie było w zwyczaju dekorowanie szat Maryi motywami heraldycznymi.

Mimo to lilie, dzięki swej bogatej symbolice, najwyraźniej nie budziły zastrzeżeń.

>>> Odbierz książkę za darmo

2. Aresztowanie Jasnogórskiej Maryi

Nie wszyscy wiedzą, że do Maryja Jasnogórska pielgrzymuje po całej Polsce. 26 sierpnia 1957 roku miał miejsce „święty pocałunek”, zetknięcie kopii Cudownego Obrazu z oryginałem. Od tego momentu kopia powędrowała do wszystkich polskich parafii.

>>> Zobacz książkę G. Górny, J. Rosikoń, "Królowa. Matka Boża z Jasnej Góry"

>>> Zobacz książkę M. Rogozińska, "Polowanie na Matkę"

Niestety do niektórych dotarły… puste ramy. A to dlatego, że 4 września 1966 r. Obraz został „aresztowany” przez służby PRL.

[Fot. 1] Ikona Nawiedzenia, 1966 r.

„Czterdziestoletni wówczas podpułkownik MO Konrad Straszewski kierował operacjami Wydziału I Departamentu IV Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Departament zajmował się walką z <<wrogą, antypaństwową>> działalnością Kościoła i związków wyznaniowych.

Wydział I koncentrował się na inwigilacji i zwalczaniu hierarchów, władz Kościoła katolickiego. Zaciekle walczył z Ikoną Nawiedzenia” – czytamy w książce Moniki Rogozińskiej Polowanie na Matkę.

>>> Zobacz książkę P. Stanikowski, "Z Nią wszystko jest możliwe"

Ikona była więziona sześć lat, do 13 czerwca 1972 roku.

[Fot.2] Uwięziona Ikona Nawiedzenia, 1966 r., fot. z książki „Polowanie na Matkę”

3. Pierwotne wymiary Cudownego Obrazu i jego budowa

Według legendy Jasnogórska Maryja została namalowana przez św. Łukasz na deskach stołu należącego do św. Rodziny. Przyglądając się obrazowi nie jesteśmy w stanie zauważyć, że jego podłoże tworzą trzy lipowe deski. Jak możemy się dowiedzieć z Częstochowskiej Hodegetrii sklejone zostały najprostszym sposobem, bez dodatkowego wzmocnienia spoiny.

Ich szerokość (na odwrocie) wynosi: 28, 27,6 i 25,5 cm (u góry) i 27,7 26,7 i 26,5 cm (u dołu).

>>>Zobacz książkę W. Kurpik, "Częstochowska Hodegetria"

Mało kto wie, że obecne wymiary Cudownego Obrazu nie są pierwotne, a wynikają z poodcinania w XV w. ze wszystkich stron oryginalnych krawędzi. Obecnie wynoszą: 121, 8 cm x 81,3 cm.

[Fot.3] Jasnogórka Hodegetria – linia czerwona oznacza wielkość obecną, czarna oblamówka – wielkość pierwotną Obrazu, rys. prof. Wojciech Kurpik

„O tym odcięciu świadczą odsłonięte na bocznych przekrojach tablicy dawne żerowiska owadów oraz przepiłowany otwór po gwoździu, wbitym prostopadle do lica w górną część obrazu, nad nimbem Matki Bożej” – tłumaczy prof. Wojciech Kurpik w książce. Obraz pierwotnie miałby być szerszy z każdej strony min. o 3 cm.

[Fot 4]. Bok podłoża Obrazu przy prawym, dolnym narożni kupo odcięciu w XV w. pierwotnych krawędzi; widoczne odsłonięte żerowiska owadów z rodziny kołatkowatych; widoczne również wyrównujące uzupełnienia ubytków drewna powstałych w trakcie podważania i zrywania srebrnych blach podczas rabunku w 1430 r.